De Kwadijker molengang - 2 -

Zoals ik al eerder schreef was een van mijn voorvaders molenaar in de Beemster. Hij werkte op de molens die bij Kwadijk stonden, een zogeheten viergang. De laatste van die molens is rond 1885 ontmanteld en waarschijnlijk verkocht als brandhout. Door de komst van stoomgemalen werden de molens overbodig. De gemalen zijn geïnstalleerd rond 1875 en de 5 jaar daarna heeft het polderbestuur de molens nog laten staan, als schaduwvoorziening. Omdat fotografie toen nog een luxeproduct was, werden er maar weinig foto's gemaakt en zeker niet van zoeites als een oude molen. Gevolg: de Kwadijker molengang is niet vereeuwigd. Er zijn maar twee foto's van Beemster molens (bij De Rijp) bewaard gebleven en één schildering, die hangt in het museum in De Rijp. Omdat ik toch wel een idee wilde hebben van de toenmalige situatie ben ik zelf maar aan het knutselen geslagen.
Gelukkig is er een kaart op schaal van de viergang, in 1832 gemaakt door het Kadaster. Die kaart is te zien op de website Watwaswaar en het ziet er zo uit:



En die kaart kan mooi dienen als een sjabloon om een 3D-model van de omgeving te maken. Dat ziet er dan uit zoals op de volgende plaat:



Hier is een draadmodel te zien van het hele model. Om het geheel een beetje aan te kleden zijn kleurtjes toegevoegd, zodat het gras groen is en de molens ook de vrolijke kleuren van de Beemster hebben. Die kleuren kloppen nog niet helemaal, maar in een volgende versie van het model pas ik dat nog aan. Het ziet er nu zo uit:



Het 3D-model van de bodem is nog niet naar mijn zin. Het model is gemaakt met Sketchup en daar zitten ook functies in om terreinen te maken. Met mooie glooiende hellingen en dergelijke. Helaas ben ik daar nog niet zo bedreven in, dus zijn sommige stukken van de dijk handmatig gevormd, met lelijke hoeken en knikken die soms net even te scherp zijn.



Op de plaat hierboven is de tijd ingesteld op laat in de middag, zodat de schaduwen de andere kant op wijzen. Sketchup biedt de mogelijkheid om zonlicht in een model aan te brengen, door de maand en de tijd van de dag in te stellen. Voorwaarde is wel, dat je het model goed oriënteert zodat het noorden van het model ook het noorden van de ontwerpruimte is. Zo niet, dan kan de zon plotseling in het noorden komen te staan en dat is een beetje vreemd. De voorgaande illustraties zijn van grote hoogte genomen, maar je kunt ook dichter bij de grond kijken:



Dit is het uitzicht dat je zou hebben gehad als je 140 jaar geleden bij de Kwadijkerbrug had gestaan, kijkend naar het noorden. Ik ben wel blij dat dit stukje van het werk nu klaar is, de volgende stap is het verfijnen van het model. En misschien breid ik het wel uit, als ik puf heb. In de tussentijd hou ik me aanbevolen voor tips, opmerkingen en dergelijke.

Het 3D-model is er gekomen dankzij tips en adviezen van:

Adriaan Mulder
Michiel Hooijberg van de website Poldersporen
Jenny Mulder van museum In 't Houten Huis in De Rijp
Erny van de Kleut van website de Beemsterbengel
De molenaar van de Schermer Museummolen
Leo Middelkoop van de Molendatabase

Update: Er is iets misgegaan met de constructie van de wieken van molen 1 en 3. Die blijken andersom te staan, waardoor de molen de verkeerde richtling uit lijkt te draaien. En alsof dat nog niet voldoende verkeerd was, bleken de wieken ook nog eens dwars door de bodem heen te draaien...



Ik ga dit zo snel mogelijk corrigeren, want de plaatjes moeten natuurlijk wel zo goed mogelijk de werkelijkheid weergeven. (Met wederom dank aan Adriaan Mulder).