22 december 2007

Hettema en Klaversma

Mijn moeder heette Hettema en ik ben al een tijdje bezig om die familie in kaart te brengen. Bij geruchte had ik eens gehoord dat de Hettema's innige banden zouden hebben met de familie Klaversma. Beide clans zijn afkomstig uit Goënga (een dorpje onder de rook van Sneek) dus dat kon heel goed.
Mijn voorvader Anne Hettes Hettema is geboren rond 1754 (wanneer precies is onbekend aangezien er een pagina uit het doopboek ontbreekt) en hij overleed in 1818. In 1811 nam hij voor zichzelf en zijn gezin de naam Hettema aan. Meer leden van de familie volgden dat voorbeeld. Alleen broer Sjoerd (geboren in 1766) bleek niet te vinden. Hij heeft geen achternaam Hettema laten registreren bij de ambtenaren van het Empire. En ook is er geen overlijdensakte van hem te vinden.
Mijn eerste gedachte was: zeker buiten de provincie overleden. Weg van de geboortegrond en geen zin om een achternaam te kiezen. Het patroniem Hettes was wel voldoende. Sjoerd Hettes, dus, aangenaam! Net zoals zijn broer jarenlang door het leven ging als Anne Hettes, ook aangenaam.
Bij onderzoek in de notariële akten bleek, dat sommige stukken weiland in bezit waren van mensen met de achternaam Klaversma. Deze gronden grensden precies aan de weilanden die in het bezit waren van de Hettema's. Toeval, denk je eerst nog. Tot er een akte opduikt, waarin nakomelingen van Sjoerd Hettes Klaversma mede-eigenaar zijn van enkele landen in de buurt van het Sneekermeer. Mede-eigenaren met nakomelingen van Anne Hettes Hettema, wel te verstaan. Ik begon al lont te ruiken. En toen duidelijk werd dat beide groepen ook mede-erfgenamen waren, viel het kwartje. Sjoerd Hettes heeft dus de naam Klaversma aangenomen.
Nu nog even op zoek naar die inschrijving, en het succes is compleet. Jammer dan, geen akte te bekennen, Uiteindelijk blijkt, dat Sjoerd is overleden in 1810, een jaar voordat Napoleon de achternamen verplicht stelde. Ik vermoed dat de leden van de familie hun vader hebben horen zeggen dat: a) hij de naam Klaversma zou kiezen als hem dat gevraagd werd, of b) hij beslist niet dezelfde naam als zijn broer zou kiezen.
Welke mogelijkheid het is weet ik niet. Feit is wel, dat beide families bij strikt gescheiden notarissen hun zaakjes lieten regelen. Hetgeen op een mogelijke ruzie duidt. Misschien kom ik daar ooit nog eens achter?

14 december 2007

Tripje naar het hoge noorden

De Spoorwegen hebben eindelijk besloten dat mijn woonplaats Hilversum weer een intercity-status heeft. Wat betekent dat ik in de trein kan zitten om gezwind en zonder lange wachttijden op overstapstations naar het noorden van het land te worden getransporteerd. In dit geval was dat Leeuwarden, een plaats die met slechts één overstapje te Zwolle bereikt kan worden. En dat is zeer aangenaam.
In Tresoar, het archief van de provincie Friesland, moest ik een hele reut notariële aktes, huwelijks bijlagen en dergelijke opzoeken. En meteen op de foto zetten natuurlijk. In een van de akten vond ik een leuke toepassing van een lakzegel, namelijk als paperclip. Twee vellen papier die onlosmakelijk met elkaar aan elkaar zijn bevestigd en het ziet er nog mooi uit ook. Normaliter werden papieren aan elkaar bevestigd met een draadje, een zogeten lias, of met een soort speld. Maar met een forse druppel lak gaat het natuurlijk ook en het ziet er nog bijzonder fraai uit ook, zelfs na bijna 200 jaar. De akte in kwestie is opgemaakt in 1825.