Even aandacht voor de Beemster

Een deel van mijn voorouders is afkomstig uit de Beemster en de afgelopen tijd zijn van die regio een aantal mooie bronnen online gekomen. Familysearch heeft een hoop DTB's van Noord-Holland op internet gezet en eindelijk heeft ook het Waterlands Archief uit Purmerend de stap gewaagd om DTB's te laten fotograferen en aan iedereen te laten zien.
Goed, de Beemster dus, een plas water die tussen 1607 en 1612 werd drooggemaakt. Met zijn leeftijd van 401 jaar zou je zeggen dat dit de oudste polder van Noord-Holland is, maar die eer komt toe aan het Achtermeer, ten zuiden van Alkmaar. Deze plas met een oppervlakte van 35 hectare werd in 1533 drooggemalen. De Beemster is met ruim 7200 hectare aanzienlijk groter.



Hierboven staat de naam Beemster, in een erg mooi handschrift. Ik vond de tekst op de eerste bladzijde van het doopboek van De Rijp, opgeschreven in 1653. Dit doopboek is online gezet door de Mormonen als onderdeel van een lange reeks doop-, trouw- en begraafboeken. De moeite waard om eens te bekijken.

In de leunstoel blijven
Voor genealogisch onderzoek hoef je steeds minder de deur uit, omdat het aantal gescande bronnen op internet steeds groter wordt. Ik noemde al het bladerproject van het Waterlands Archief. Gescande DTB's kunnen per pagina worden doorgebladerd en dat leverde voor mij de volgende vondst op in het doopboek van de Beemster:



De doop in 1675 voorvader Jacobus de Wit, zoon van Gerrit Jansz de Wit. De doopdatum had ik trouwens gevonden op Geneanet.org op de pagina van Ed Nicolaas. En hier blijkt het verschil tussen het zien van een originele bron en een tekstuele afgeleide daarvan. De tekst bevat de essentiële gegevens zoals doopplaats en doopdatum. In de originele bron staat echter meer, namelijk dat Gerrit Jansz de Wit hovenier was op de Hofstede van de Heer Joan van der Straeten. Kijk, en dat biedt weer een handvat voor verder onderzoek. Bijvoorbeeld om antwoord te vinden op de vraag: waar lag die hofstede dan? Al zoekend kwam ik terecht op een mooie website over de buitenplaatsen van de Beemster, een project van Katja Bossaers.
Via het register van de site kwam ik er achter dat Jan Jansz van der Straten in 1675 woonde op kavel AK 21, zie het kaartje dat hieronder staat:



Gelukkig heeft de Beemster een 'versteende topologie' zoals dat zo mooi heet. Dat wil zeggen dat het stratenpatroon in honderden jaren niet of nauwelijks is veranderd. Via Google Earth is dat mooi te zien:



Ik heb perceel AK21 even voorzien van een rode omranding en nu ik dat zo zie kan het best zijn dat de strook land er onder er in feite ook bij hoort. Van de bebouwing uit 1675 is helemaal niets meer over, op AK21 staat een boerderij die aan het eind van de 19e eeuw is gebouwd.

En nu die leunstoel uit!
Tot zover het werk vanuit de leunstoel. Maar je wilt het toch eigenlijk ook in het echt zien, dus de auto in geklommen en op een gure vrijdag naar de Beemster, waar ik de volgende foto heb gemaakt van het perceel AK21:



En dan ook nog een van de zijkant van het grondstuk (dat dus op de foto van Google Earth aan de bovenkant zit). Ik denk dat mijn voorvader ooit wel eens op dat punt heeft gestaan, ruim 300 jaar geleden. Grappig idee, eigenlijk.