Hergebruik van bronmateriaal

Op zoek naar gegevens over mijn voorouders die in 't Loo in de Liemers (zeg maar achter Arnhem) hebben gewoond kwam ik uit bij de zogeheten Tiend-rollen. Deze lijsten doen een beetje denken aan verpondingskohieren en ze bevatten een opsomming van percelen grond en hun eigenaars dan wel gebruikers. Ik vond de lijst op een bijzondere plaats, namelijk in een dossier uit 1907, terwijl de lijst zelf uit 1757 dateert.

Aan de 20ste-eeuwse stempels op het document uit de 18e eeuw is te merken dat er iets bijzonders aan de hand is. Dat bijzondere is: de lijst is 150 jaar na zijn ontstaan hergebruikt. In 1907 werd een nieuwe belastingwet van kracht, die het innen van de zogeheten "tienden" aan banden legde. In plaats daarvan moest gedurende 30 jaar een erfpacht op de gronden worden betaald aan het Rijk. De instanties die de tienden ontvingen kregen een vergoeding van datzelfde Rijk. Kijk hier voor meer informatie.
In 1907 is de Tiend-rol dus fysiek uit het archief gehaald, de gegevens zijn overgezet naar een toen moderne administratie en de originele papieren zijn als bijlagen bij dat dossier gevoegd. Waar ik het na 105 jaar weer mocht vinden. Mooi materiaal om een transcriptie van de te maken, met redelijk netjes handschrift en slechts hier en daar een moeilijk stukje.

En dan word je nieuwsgierig, want waar liggen die stukken en stukje grond? Bij sommioge inschrijvinbgen staat wel wie er ten noorden of westen woonde, maar niet bij allemaal. Gelukkig brengt het Gelders Archief uitkomst, want in hun kaartenverzameling zit de Tiendkaart uit 1800. Dus maar 43 jaar later, wat wil zeggen dat de kaart redelijk overeenkomt met de situatie uit 1757.

Het mooie is, dat de kaart op hoge resolutie is ingescand, je kunt dus inzoomen op elk gewenst detail. Door het combineren van twee bronnen krijg ik een redelijk beeld van de situatie ter plaatse 250 jaar geleden. Een mooie bijkomstigheid is dat in de Tiend-rol ook de situatie van de grond staat aangegeven, bijvoorbeeld of het weiland is, gebruikt wordt voor akkerbouw of niet bruikbaar is. In het laatste geval kan een perceel gewoon braak liggen of zijn overdekt met stuifzand,

Op de kaart staat ook, waar de wegen liepen en of die soms werden omzoomd met bomen.