Verdwenen, verdwenen en gevonden!

Ik was in het archief op zoek naar sporen van mijn overoudoom (de broer van mijn overgrootvader is dat). Hij is geboren in Zaandam en kwam op een gegeven moment in Budel (Noord-Brabant) terecht. In het bevolkingsregister vond ik wel wat, maar voor het echte werk moest ik toch naar het archief. Temeer daar hij plotseling een tijd uit Budel was verdwenen, om op te duiken in Alkmaar.
Om het notarieel te raadplegen moet je echt lijfelijk naar het archief, de akten staan niet op internet. Gelukkig was Budel niet zo groot en hadden ze maar één notaris. Dat maakt het zoeken een stuk eenvoudiger, op voorwaarde dat overoudoom Hendrik niet naar een buurgemeente was gegaan. Afijn, ik vraag het repertorium van de enige notaris aan en ben vervolgens een uurtje bezig om daar doorheen te worstelen. Het resultaat was een lijstje met jaartallen en aktenummers.
Toen werd het pas echt leuk, want ik ging de minuutakten aanvragen. In totaal 9 jaren, allemaal opeenvolgend dus die mochten op één aanvraagbriefje. Niet veel later hoorde ik een karretje aan komen rijden, met daarop de 9 pakken minuutakten. Elk met een dikte van een centimeter of 8 à 9. Dus ik kreeg een stapel van zo'n driekwart meter op mijn tafel. De archivaris bekeek de stapel, bekeek mij en zei toen bezorgd: "U weet toch dat we om 5 uur sluiten, hè?"
Gelukkig hoefde ik niet alle aktes stuk voor stuk door te lezen, ik hoefde alleen maar de juiste akten in de stapel te zoeken. En dan blijkt, dat niet alle minuten bewaard zijn gebleven. Redelijk frustrerend, want uit bijvoorbeeld een verkoopakte kun je kadastrale gegevens halen. Ik noem maar iets.
Een heel mooie, waar ik naar uitkeek, was een machtiging, waarin Hendrik zijn vrouw de volledige zeggenschap en handelingsbekwaamheid verleende. Akte 117 van 1870 moest ik hebben. Nou, het ligt er natuurlijk duimendik bovenop, na akte 116 lag keurig akte 118 op de stapel.
Tsja, wat doe je dan? Even tandenknarsen en dan maar accepteren dat de akte er niet is. Overoudoom weg, akte weg... Dat zag er niet zo mooi uit. En toch maar gewoon naar de volgende akte, uit 1871 dit keer, over een verkoop door de vrouw van Hendrik Keijzer. Akte 6, 1871 was het. Die zat gelukkig wel in de stapel. En wàt zat daar met een lias-draadje aan vast gehecht? Zie hieronder.


Update: En onvermijdelijk komt dan de vraag: wat is een "lias" dan wel? We kennen het woord natuurlijk uit de naam Genlias en we weten ook wel een beetje wat het is (verzameling bij elkaar horende papieren). Maar... waar komt het woord vandaan. Echt zo'n vraagje om de archivaris mee lastig te vallen, met het gevaar dat hij of zij er een slapeloze nacht van heeft. Gelukkig wist mijn slachtoffer binnen een kwartier het juiste antwoord te vinden in de etymologiebank, namelijk:

lias [snoer] {liasse, lyache 1390-1466} < middeleeuws latijn liacium, ligacia [bundel], van ligare [binden, vastbinden, verbinden]

Voor de volledigheid plaats ik ook nog even een foto van de lias die ik tegenkwam. Het is een tweekleurige draad waarmee akten aan elkaar genaaid worden. De uiteinden van de draad worden met een stukje papier vastgeplakt en terwijl de lijm nog vochtig is knijpt de notaris zijn zegel er op. Dit ziet er dan zo uit:


(met dank aan Christian van der Ven)