28 augustus 2010

Kortzichtigheid 2.0

Tegenwoordig is steeds meer informatie te vinden op internet en voor sommige mensen is dat de enige bron die er nog toe doet. “Alles wat op internet staat, is waar”, kakelen de proponenten van het netwerk. Genelogische gegevens? Die haal je gewoon van internet af, dat gaat altijd goed.
Kortzichtig, dom en zo kan ik nog wel wat kwalificaties bedenken. Sommige mensen vragen er gewoon om, om door de Heraut besodemieterd te worden.
Ook archieven gaan wat dit betreft in de fout, door aan te nemen dat opname van oude gegevens in Genlias voldoende reden is om de originele bronnen niet meer ter inzage te geven.
O ja? Dat wil ik dan wel eens zien en ik neem de proef op de som met een doop, bijvoorbeeld die van Willem, zoon van Jan Evertsz en Lijsjen Theunis. Intikken in Genlias levert al snel de volgende inschrijving op:


Niks mis mee toch? Alles staat er keurig in. Zie je nou wel dat zoiets prima gaat via Genlias? Offe... Er staat Everts, terwijl de vader toch echt Evertsz heet. Toch maar even het origineel erbij halen dan. En daarin zien we:


En wat blijkt daaruit? De namen van de beide ouders zijn verkeerd getranscribeerd. Willem is helemaal niet gedoopt op 15 juni 1794, maar op de 12e! En ook het voor genealogen essentiële gegeven dat Willem is geboren op de Molenbuurt staat niet vermeld in Genlias.
Bij de eerste de beste akte die ik bekijk zie ik dus:
een verschrijving (weggelaten z)
nog een verschrijving (weggelaten n)
een koei (sic!) van een fout (de datum) en
een omissie (plaats van geboorte).
Onthoud, dat internet slechts een secundaire bron is. Alles wat je daar vindt over stambomen, aktes en dergelijke moet altijd gecontroleerd worden aan de hand van de originele bronnen.
Ook vreemd vind ik, dat de DTB-inschrijvingen in Genlias ruimte hebben voor maar liefst vier mogelijke getuigen. In de gevallen die ik heb gecontroleerd stond de getuige bij de doop NIET vermeld.
Vergeet ook niet dat Genlias is gevuld door grote groepen vrijwilligers, er kunnen dus fouten en foutjes in zitten. Ik las laatst de mooie stelling: "De Ark van Noach is gebouwd door een vrijwilliger, de Titanic is daarentegen gebouwd door professionals"... Vrijwilligers doen het dus echt niet zo slecht.

2 opmerkingen:

Marian zei

Beste Richard,

Zo nu en dan bezoek ik je weblog en lees met veel plezier je stukjes.

Toch ben ik het niet helemaal eens met je kritiek betreffende de door jou als voorbeeld genomen inschrijving in Genlias.
Het gaat hier immers over de doop van Willem en die vindt op de 15e plaats. Dus het is niet een 'koei' van een fout. Bovendien wordt ook zijn tweelingzusje Trijntje op die dag gedoopt. Althans zo lees ik dat.
Over de omissie: ik ben niet echt thuis op Schokland, maar ik denk dat Molenbuurt een straatje is (was) en straten worden niet vermeld in Genlias.

Overigens verschillen de instructies over de invoer van gegevens van archief tot archief, heb ik de indruk. Zie sommige huwelijken in Friesland, waarin slechts de namen van het bruidspaar vermeld wordt en in Overijssel, waar van de overledene soms ook alleen de naam vermeld wordt, zonder enige toevoeging. Ben je wel lekker snel klaar met invoeren...

Verder ben ik het natuurlijk helemaal met je eens, altijd de originelen raadplegen en gelukkig kan dat ook steeds meer vanuit de 'leunstoel'.

Groeten,
Marian Louw,
een vrijwilliger, die ook wel eens een steekje liet vallen en zal laten vallen.

Richard Keijzer zei

Dag Marian,

Je hebt gelijk, dat van die datum moet ik intrekken. Ik maak me een beetje zorgen om de manier waarop nieuwkomers in de genealogie denken. Die hebben dus echt het idee dat een transcriptie net zo goed is als het origineel. In dit geval is dat niet zo en daar wilde ik nog een keer op wijzen.
En ja, ik ben erg blij met het vele werk dat de vrijwilligers verzetten om Genlias van zinnige inhoud te voorzien. Het oude spreekwoord "waar gehakt wordt, vallen spaanders" gaat ook hier op. Ik ga zelf ook geregeld de mist in bij het maken van een transcriptie, hoe goed je het ook probeert te doen.
Groeten van Richard