06 augustus 2011

Blij met de database, maar...

Het Gelders Archief heeft een database online gezet met 4,5 miljoen namen uit de DTB's van de provincie. Een ideale manier om thuis van achter de PC onderzoek te doen. Zo'n database is natuurlijk nooit foutloos en dat meldt het archief ook duidelijk op de website:

Waar mogelijk zijn de fouten (zo’n 200.000 in getal) die al gemaakt zijn bij het indexeren (wat ruim dertig jaar geleden heeft plaatsgevonden) uit de database gefilterd.

Een gewaarschuwd mens telt voor twee, dus hou je rekening met allerlei fouten, bijvoorbeeld een andere schrijfwijze van de naam, of een transcriptie die je zelf toch anders gedaan zou hebben. En ik moet zeggen, de database werkt lekker. De ene na de andere telg uit mijn voorgeslacht komt naar voren en je kunt zelfs zien dat een gezin verhuisd is, als er plotseling kinderen in een andere plaats worden gedoopt. Dat gegeven kun je dan weer verder gebruiken om in notariële akten of in het oud rechterlijk archief (ORA) te gaan zoeken.
En toen stuitte ik op iets vreemds. Wat ik ook probeerde, mijn voorvader Stephanus Bolck was niet terug te vinden in de database. Met welke naamsvariant ik ook zocht, hij kwam niet tevoorschijn. Ik wist precies op welke dag hij gedoopt was, want die gegevens zaten bij de bijlagen bij zijn huwelijk in 1813:


De tekst is - uiteraard - in het Frans, omdat er nog gebruik werd gemaakt van de richtlijnen die waren uitgevaardigd door Napoleon, en er staat:

Extrait du Registre Baptistaire du Culte Catholique de Vieux Zevenaar, déposé aux archives de la Mairie de Zevenaar.
Ofwel: Extract uit het doopboek van de Catholieke Godsdienst van Oud-Zevenaar, dat is gedeponeerd in het archief van de Mairie van Zevenaar.

1779 11a 9bris (Mil sept cent soixante dix neuf le onze novembre) baptizatus est Stephanus, Parentes Otto Bolck et Johanna Fransen.
Ofwel: op 11 november 1779 is gedoopt Stephanus, waarvan de ouders zijn: Otto Bolck en Johanna Fransen.

Mooi, dat moet dus ook zo in die database staan. Maar nee, dat is niet zo. Zoeken op alleen dopen van Oud Zevenaar aan het eind van het jaar 1779 levert de volgende score op:


Inderdaad geen Stephanus Bolck te vinden. Wat zou hier nou aan de hand kunnen zijn? De gouden regel bij genealogisch onderzoek is, dat je altijd de bron moet controleren. Dus dat is de volgende stap. Het is tegenwoordig gelukkig niet meer nodig om in de auto te springen om naar Arnhem te tuffen (is ook een beetje zinloos op een dag als vandaag wanneer het archief gesloten is). Via de website van Genealogiedomein.nl kun je doorklikken naar het Flickr-archief met foto's van doop-, trouw- en begraafboeken. Daar staat ook het RK doopboek van Oud Zevenaar, met gelukkig de doop van mijn voorvader Stephanus.


Het blijkt dus dat de doop van Stephanus niet is opgenomen in de database en ook bij de andere dopen zijn fouten en foutjes gemaakt. We moeten wel bedenken, dat de database is gemaakt op basis van de indexen van het archief (de dikke blauwe boeken die op de studiezaal in de kast staan). En die zijn ook niet foutvrij. Ik heb het al eerder gezegd, en ook het archief drukt het de onderzoekers nog eens op het hart:
De enige manier om de juistheid te controleren, is nader onderzoek te doen in de bronnen zelf of in aanvullende bronnen

Ook is er al een mail gegaan naar het Gelders Archief, met de mededeling dat er het een en ander niet helemaal klopt. Ik realiseer me, dat ze dat niet meteen kunnen aanpakken, gezien het grote aantal reacties dat al is binnengekomen. Waaruit maar weer blijkt dat de belangstelling voor deze database heel groot is.

Update 11 augustus: Vandaag even naar Arnhem geweest en toch maar even in de blauwe boeken gekeken. Wat blijkt? De doop van Stephanus Bolck staat er gewoon in, met juiste datum en al:


Het basismateriaal was er dus wel, alleen is er wat misgegaan met het vullen van de database. Ik heb het besproken met de mensen van de studiezaal en ook zij zien dat er heel veel fouten in de database staan. Ook komen er veel meldingen van binnen, die pas na de zomer (huh, zei ik zomer?) kunnen worden verwerkt.
In de tussentijd moeten we maar blij zijn met de database, ondanks de fouten. Het alternatief is een geheel foutloze database, wat wil zeggen dat er helemaal niets in zit. Als er geen data is, kunnen er ook geen fouten tussen staan. Ik ben toch blij dat de data er nu staat, met fouten en al.

3 opmerkingen:

Cor Menses zei

Kijk eens goed naar de achternaam in de Franse akte van Zevenaar !
Daar staat geen Bolck maar Boek of Bolk ,in het origineel staat de naam wel goed.De ambtenaar van Zevenaar is dus fout geweest en heeft de naam niet goed uit het Doopboek overgenomen.

Richard Keijzer zei

@Cor: Dank voor de reactie. De naam Bolk is op heel veel verschillende manieren geschreven, denk aan: Bolck, Bollick, Bolxs, Bollicks, Bullix en Bullick.
Het lijstje uit de database bevat alle namen van dopelingen uit Oud-Zevenaar in het jaar 1779. En zo zag ik dat er een 'gat' in het bestand zit.

J. Salverda zei

Zie ook mijn net geplaatste reactie op nieuwsbericht Gelders Archief.