06 oktober 2010

Archiefbezoeker 2.0

De archieven gaan hun activiteiten steeds meer uitbreiden naar nieuwe media. Denk aan internet (websites en weblogs) en sociale media (Twitter, Hyves, LinkedIn, FaceBook, communities), waar steeds meer archiefzaken langskomen. Die stap stelt eisen aan de archivaris. Hij of zij zal anders moeten gaan werken en er bijvoorbeeld rekening mee houden dat mensen ook buiten kantooruren (bijvoorbeeld na hun werk of op zondag) dingen in het archief willen opzoeken.
De archiefwereld zelf heeft daar al over nagedacht en op diverse plaatsen zijn documenten verschenen over archief 2.0. De opvolging van “archief 1.0”, te weten de archieven zoals die de afgelopen eeuwen hebben bestaan. En wij, als gebruikers, wat doen wij?


Dat is dus de keerzijde van de medaille. Er is nog niet zoiets als een manifest voor de archiefgebruiker 2.0, zoals dat al wel is gedefinieerd voor de archivarissen. Ik doe hier een voorzichtige aanzet voor zo’n lijstje, en sta natuurlijk (zie punt 2) open voor kritiek, aanvullingen en reacties.

De archiefbezoeker 2.0:
1 – heeft veel waardering voor de bergen werk die worden verzet door de archieven om hun informatie online te presenteren
2 – staat open voor de meningen van mede-onderzoekers en de archiefwereld
3 – gedraagt zich online net zo behoorlijk als in een archief in de echte wereld
4 – zal proberen waar mogelijk een helpende hand uit te steken
5 – voelt zich niet gedwongen om alle aspecten van archief 2.0 te gebruiken
6 – houdt altijd in het achterhoofd dat geen enkele kopie de echte bronnen kan vervangen
7 - vindt het fijn als een archivaris nog om 10 uur 's avonds aan de chat zit, maar wordt niet boos als dat niet het geval is

updates:
8 - realiseert zich dat niet elk archief dezelfde diensten zal aanbieden en dat dit juist bijdraagt aan innovatie (dank aan Yvette Hoitink)

Over punt 2: hier kan ook de zogeheten ‘peer control’ de kop opsteken, waarbij de bezoeker wordt beoordeeld door zijn medebezoekers. Net zoals bij Wikipedia, waar een toevoeging aan een lemma ook door anderen bekeken, beoordeeld en veranderd kan worden. In de VS is een onderzoek gedaan naar de effectiviteit van die werkwijze.

Update over punt 3 (met dank aan Janneke): Je loopt niet met een bivakmuts op het archief in, dus verschuil je je in een 2.0-situatie ook niet achter een fantasienaam. En als je dan al inlogt als Abradacabra-3, onderteken dan toch met je eigen naam.

Over punt 5: ik kan me voorstellen dat niet iedereen staat te popelen om te gaan twitteren over archiefbezoek, dat hoeft ook niet. Wie het leuk vindt, mag het doen, wie er geen barst aan vindt moet het beslist niet doen.

Is mijn lijstje te kort of staan er punten in die voor verbetering vatbaar zijn? Laat het maar weten via een reactie.

7 opmerkingen:

Yvette Hoitink zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Yvette Hoitink zei

Misschien nog een:
* realiseert zich dat niet elk archief dezelfde diensten zal aanbieden en dat dit bijdraagt aan innovatie

Als archief krijgen we namelijk wel eens de vraag waarom we niet allemaal precies hetzelfde systeem gebruiken, of allemaal hetzelfde betaalmodel hanteren. Ik snap dat dat soms handig zou zijn, zowel voor de bezoeker als voor de archieven zelf. Maar ik denk ook dat het innovatie enorm tegen zou houden. Nu ontwikkelen archieven zelf nieuwe producten en diensten. Succesvolle ideeen vinden dan snel navolging (denk aan inzet Twitter en Flickr, of een paar jaar geleden het opzetten van beeldbanken).

Christian zei

Zoals via de chat al gemeld: leuk initiatief! En ik heb er dus op mijn blog ook iets over gezegd.

Nu het woord 'chat' toch viel: is er aangaande punt 5 wel eens iets voorgevallen? Met andere woorden: heb je wel eens geluiden gehoord of gelezen dat iemand daarom 'boos' was?

Richard Keijzer zei

@Christian:
Ja, maar dat was iemand uit een buitenland die verwachtte dat een archief gelijk met hem wakker was. Even niet aan de tijdzones gedacht, dus.
Voor de rest heb ik het idee dat er bijna geen gebruik wordt gemaakt van die chatfunctie, maar ik ken de cijfers niet. Het NA heeft een chatproef gehouden, dus daar hebben ze enig idee, lijkt me.

Christian zei

@Richard: Als je mijn blog een beetje volgt, dan weet je dat er met het BHIC altijd goed wordt gechat! ;-)

Yvette Hoitink zei

Bij ons viel de animo voor de chatfunctie wat tegen, zie ook onze evaluatie. Maar dat kon ook komen door de wisselende aanwezigheid, een vast chatspreekuur (zoals in Brabant) is ongetwijfeld duidelijker. We gaan in de toekomst dan ook zeker weer een chat-functie aanbieden.

Herman Willems zei

heeft zich ontwikkeld van een vragende en passieve bezoeker tot een wetende en actieve gebruiker.