De top-3 en flop-3 van 2012

Aan het eind van het jaar zet ik de beste en slechtste genealogische momentjes even op een rij, in de vorm van een top-3 en een flop-3. Om te beginnen maar het goede nieuws, dat leest wel zo prettig.

1 Vorig jaar begon ik met een zogeheten 'jaarstuk', een zelf bedachte term voor een probleem waar je al jaren tegenaan zit te hikken en dat plotseling wordt opgelost. Ook in 2012 had ik er een, namelijk het overlijden van Murk Hettema, de halfbroer van mijn grootvader. Hij woonde in Winschoten, maar daar was hij na 1894 niet meer te vinden. In andere plaatsen ook niet, trouwens. Het jaartal 1894 haalde ik uit een notariële akte, opgemaakt na het overlijden van Murk Harmens Abma, zijn grootvader.
In die akte staat hij (aldus het extract op de website van fries archief Tresoar) vermeld als minderjarige. Ik moet die akte nog een keer op de foto zetten.
Het spoor liep dood, tot ik per toeval stuitte op de website van Castle Garden, de voorloper van Ellis Island. Wie de VS in kwam per boot moest zich daar melden. Toen ik dat eenmaal had gevonden kwam de zaak in een stroomversnelling. Murk Hettema blijkt te zijn overleden in Orange City, op 21 september 1902 aan typhoid fever (buiktyfus).
Het leuke van deze vondst is, dat ik de eerste in Nederland ben die dit te weten is gekomen. (Uiteraard was mijn overgrootvader Jan Hettema de eerste in Nederland die het te horen kreeg, ik neem tenminste aan dat hij er een brief over heeft gehad 110 jaar geleden). Elke website die deze overlijdensdatum voortaan vermeldt, zou ook een credit naar mijn onderzoek moeten opnemen. Ik ben benieuwd hoe dat gaat lopen. Zie voor meer details mijn blogbericht.

2 Na maanden van afwezigheid in Cyberspace (de diverse nieuwsgroepen, fora en weblogs even niet meegerekend) ben ik dan toch weer present met een eigen website. Het beestje is nog volop in ontwikkeling, maar wie wil kan alvast een kijkje nemen.

3 De transcriptie van de Sont Tolregisters gaat gestaag door en in oktober werd hierover in Groningen een conferentie georganiseerd. Schitterend om te horen wat voor onderzoeken er worden gedaan op basis van deze berg gegevens. Begin volgend jaar gaat er zelfs een equipe uit Leeuwarden naar Kopenhagen om daar in het archief een aantal tolboeken opnieuw op de foto te zetten. Hulde!
Voor mezelf zijn de tolregisters een mooie aanvulling voor wat betreft mijn zeevarende voorvaderen.

En na deze vrolijke berichten is het tijd voor de donkere gedeelten van 2012. Mensen die een goed gevoel willen blijven houden kunnen hier stoppen met lezen. De die-hards kunnen kennis nemen van:

1 Het gedonder met GenLias en de beoogde opvolger wiewaswie. Genlias was een prachtig instrument om te kunnen zoeken in de gegevens van de Burgerlijke Stand. Begonnen in de vorige eeuw, en nu dus te oud (aldus de deskundigen). Er moest een geheel nieuwe site komen, waarvoor in 2007 een budget werd uitgetrokken. Nu, bijna 6 jaar later staat er dan een wangedrocht.
De website weiwaswie is geheel kapotgemaakt, kennelijk door een commissie (definitie van commissie: levensvorm met minimaal 6 voeten en geen hersens) die met publiek geld heeft geprobeerd om iets te maken "dat beter en ruimer is dan het vroegere GenLias". Niet gelukt, jammer.
Van communiceren hebben ze daar trouwens ook geen kaas gegeten, want het hele jaar door waren er tenenkrommende momenten als er weer rare reacties werden gegeven op het blog van www. Reacties overigens, die net zo makkelijk werden geplaatst als ook weer weggehaald.
Eindresultaat: GenLias verdwijnt en er komt een opvolger die alleen te gebruiken is als er 18,50 euro per jaar wordt betaald. Ik haal maar even een Amsterdamse uitdrukking aan: "www: toedeledokie!" vrij vertaald "bekijk het maar met je leuke plannetjes, aan mij verdien je niks".

2 In het umfeld van het vorige punt staat een horde mensjes met dollartekens in de oogjes, die het nieuwe project zien als middel om rijk te worden. En dan zijn er de meelopertjes, die alles wat wiewaswie doet uiteindelijk toch prima vinden. Met aanbevelingen dat "18,50 toch niet te veel gevraagd is voor zoveel informatie". Met als voorlopig dieptepunt de voorzitter van de NGV (tevens lid van de Raad van Toezicht van het CBG) die na een bijeenkomst bij dat CBG "juichend naar buiten liep".
Nee, heertjes, dit verdient geen schoonheidsprijs, eerder een motie van afkeuring dan wel wantrouwen. Ik stel het nemen van nadere stappen nog even uit tot 1 januari, dan is exact bekend hoe de zaken er voor staan.

3 Met al dat digitale geweld zou je haast vergeten dat er ook nog echte archieven zijn, waar je in alle rust onderzoek kunt doen. En die mogelijkheden worden steeds meer ingeperkt. Ze gaan later open, zijn hele dagen gewoon dicht (Arnhem gooide bijvoorbeeld de vrijdag-openstelling er helemaal uit) en schroeven de dienstverlening steeds meer terug.
Ik kan er vaak nog wel omheen laveren, maar beginnende archiefbezoekers worden denk ik echt wel afgeschrikt. En je moet er soms inderdaad een vrije dag voor nemen (ik reken maar even niet uit hoeveel dat dan weer kost).