De Sont Tolregisters komen er aan

We moeten nog even geduld hebben, maar de Sont Tolregisters komen er aan. Het is de weerslag van een paar honderd jaar tolheffen door de Deense vorstenhuizen. Iedere kapitein die met zijn schip de Sont wilde passeren diende inspecteurs toe te laten op het schip. Zij maakten een vrachtlijst, met meteen een aantal bedragen die als tol betaald dienden te worden. Als het allemaal in een database zit, is het een ideale bron voor allerlei onderzoek. Wetenschappelijke research bijvoorbeeld, maar ook onderzoek naar voorvaders. Eind volgend jaar moet de database klaar zijn. Tot het zover is hoeven we niet stil te zitten, want gegevens over de passage van de Sont zijn ook elders te zien.
Bijvoorbeeld bij de Koninklijke Bibliotheek (KB), die kranten als de Opregte Haerlemsche Courant op microfilm heeft staan. Uit de jaargang van 1688 haalde ik het volgende bericht:


Deze gegevens zijn per boot overgebracht van Elseneur (bij de Sont) naar Nederland, waar het een plekje kreeg in de diverse kranten. Bij de KB zijn ze druk bezig met het digitaliseren van dit soort oude kranten. Deze oude jaargangen zitten daar nog niet tussen. Het vereist een bezoek aan de Microzaal in het gebouw in Den Haag.
Op Internet zijn wel andere kranten te vinden, zoals de Leydsche Courant vanaf 1720. Die kranten zijn gescand in opdracht van het Gemeentearchief Leiden en op internet gezet. Kijk daarvoor op adres: http://leiden.courant.nu/
Daar hoeft niet gebladerd te worden maar kun je gewoon zoeken naar een bepaalde tekst, bijvoorbeeld de plaatsnaam Elseneur. En dan verschijnt het volgende stukje op het scherm, uit 1728:


Wees er wel op bedacht, dat de OCR bij dergelijke oude kranten niet altijd even goed werkt. De letters zitten vaak aan elkaar, ze zijn dichtgelopen, er zit vuil op of de vorm van de letters is 'vreemd'. Bijvoorbeeld de lange s die heel vaak als f wordt gelezen.
In Denemarken zelf hebben de kranten de doorvaarten door de Sont ook gemeld, alleen zijn er geen al te oude jaargangen bewaard gebleven. Van Lars Bjørn Madsen, inspecteur en archivaris van het Helsingør Kommunes Museer, kreeg ik een scan toegemaild van een gedrukte lijst uit 1836, met schepen die de passage door de Sont hebben gemaakt.